Cabaretier Wim Sonneveld had een mooie sketch over de vriendjes van zijn dochter die regelmatig ’s avonds kwamen mee-eten en hoe hij ze op een gluiperige manier wist weg te werken wanneer ze hem niet aanstonden. Hij leverde geen kritiek op ze, want dat zou zijn dochter in de puberleeftijd enkel maar verder in zo’n jongen zijn armen drijven, maar hij begon ze te prijzen. Hij prees ze op zo’n overdreven en misselijkmakende manier dat zijn dochter al gauw zat werd van haar vriendjes, want als die ouwe zo op ze gesteld was dan kon het niet goed zitten! De befaamde uitspraak van Sonneveld: ‘En ik prees hem zijn graf in!’
'If you can't beat them, join them'
Zo
ongeveer moet men zich de houding van de jeugdzorgketen voorstellen ten
opzichte van cliëntenorganisaties en ouderplatforms. ‘If you can’ t beat them, join them’. Zoals de Aikido-methode, een
beetje meegeven met je vijand om hem daarna neer te halen. Wanneer ouders en
jeugdrechtadvocaten erin slagen om waarheidsvinding op de politieke agenda te
zetten en het er naar uitziet dat men niet langer wegkomt met het oude adagium
van ‘Wij doen niet aan waarheidsvinding’ gaat men even zo makkelijk over op de
andere houding; die van schijnbare medewerking. Het onderwerp waarheidsvinding
wordt op de jeugdzorgagenda gezet en zo lief en zo zacht mogelijk
doodgeknuffeld. Ouders krijgen inspraak en mogen meedoen bij het bespreken van
een jeugdzorgcasus, daarbij de impliciete boodschap afgevend dat er welhaast
geen situaties voorkomen waarbij de bemoeienis van jeugdzorg überhaupt niet
gewenst is. Nee, dat jeugdzorg zelfs schade kan doen in gevallen waar ouders de
hulp (met meer kwaliteit) voor hun kind liever zelf regelen. Ouders inspraak
geven in een casus is het al van te voren framen van de discussie die behoort
te gaan over de vraag of een wijkteam een gezin eigenlijk wel mag dwingen samen
met hen een gezinsplan op te stellen, onder dreiging van de beschermtafel.
Waarheidsvinding moet gaan over chantagepraktijken bij de hulpverlening en over
valse beschuldigingen in het kader van de meldingshysterie die wordt
aangedreven door de Augeo Foundation.
Geen enkele garantie
De
vormgeving van het congres waarheidsvinding is in handen
van een cliëntenorganisatie die zich voor een belangrijk deel laat leiden door jeugdzorg, de Raad en de
gevestigde belangen in deze sector. Er is wel inspraak voor kritische
ouderplatforms zoals Dark horse en SOS-jeugdzorg, maar de opzet van het congres
zal niet verlopen volgens de lijnen van de meest fundamentele kritiek op
jeugdzorg; dat zij regelmatig onwaarheden verkondigt. Het betreft niet altijd
vergissingen of dilemma’s, maar het zijn regelmatig vormen van machtsmisbruik
die tot doel hebben het sectorbelang (werkgelegenheid/ reputatie) te dienen en
niet de belangen van ouders of kinderen. Ik heb het reeds eerder genoemd, maar
zal het nog een aantal maal herhalen in toekomstige publicaties dat de uitkomst
van het congres waarheidsvinding in november 2017 al is bepaald. Er zal door de
Raad voor de Kinderbescherming een samenvatting worden gemaakt van de punten
die door verschillende partijen worden ingebracht aan kritiek en adviezen en
dat ‘zullen ze meenemen’ in de uitvoering van hun werkzaamheden als
jeugdbeschermers. Geen enkele garantie, niets in de wet vastgelegd, en dus geen
verdere invulling van artikel 3.3 van de jeugdwet om rechters concreet
handvatten te geven om te toetsen of jeugdzorg en de Raad voldoen aan ‘de verplichting om in rapportages en verzoekschriften
de van belang zijnde feiten volledig
en naar waarheid aan te voeren.”
Jeugdzorg Dark horse, SOS-jeugdzorg en het
Nederlands Advocaten Comité zullen op de regiobijeenkomst en het congres in
november benadrukken dat het niet de bedoeling is dat ouders tot in lengte van
dagen met jeugdzorgdilemma’s meedenken,
want de workshops die volgens deze opzet in samenwerking met JBRA zijn gehouden
staan wat ons betreft volkomen los van de veel fundamentelere vraag of een van
kindermishandeling verdachte ouder eigenlijk wel leeft in een rechtsstaat,
indien de toetsing door rechters van de aanvraag van beschermingsmaatregelen door
de Raad of Gecertificeerde Instelling zo gebrekkig is uitgewerkt in het wetboek
als nu het geval is. Er wordt op dit moment gewerkt aan een rechtmatigheidtoets
die concreet de wet kan veranderen, zodat ouders en kinderen niet overgeleverd
blijven aan de beterschapbeloften van de jeugdzorgketen, waar verbeteringen
volgens de kaasschaafmethode het geduld van menigeen lang genoeg op de proef hebben
gesteld.
Sven Snijer
